در بخش اول گفتیم حال ادامه بخش

یکی از مهمترین ویژگی هایی که انسان را از دیگر موجودات متمایز کرده قدرت تفکر و خلاقیت اوست.کشف ، اختراع و تولید ابزار، بکارگیری تمرکز و قدرت ذهن ، پدیده ها، اینده نگری  ، شروعی برای اندیشه ها و امیدهای  جدید  و مدرن همه با وجود خلاقیت ممکن است. جدای از اینکه هیچگونه تفاوتی در این میان بین زن و مرد وجود ندارد همه انسان ها توانایی داشتن ذهن خلاق را در وجود خود بصورت یک پتانسیل قدرتمند دارند اما میزان آن در بین افراد یکسان نیست.

کم بودن خلاقیت در افراد به این معنای  کمی  خلاقیت نیست؛ بلکه آن ها کمتر توانسته اند آن توانایی  را پرورش ، شکوفا و از آن استفاده کنند قطعا در برخی موارد نیاز به پیش برنده ها و نیروهایی در جهت فعال سازی نیاز است. داشتن تفکر خلاق کار ساده ای نبوده و  آنقدرها هم دشوار  و غیر دست یافتنی نمی باشد.

یکی از مهم‌ترین وظایف والدین ، معلمان و مربیان  معرفی ، شناخت ،پرورش و قوی کردن توانایی خلاقیت در دوران کودکی است. در این دوران طلایی با توجه به امکان رشد مغز، ظرفیت بالایی برای یادگیری ، آموزش،تلقین ، پرورش و شکوفایی مهارت خلاقیت انسان ایجاد می‌کند.در دوران کودکانی ، آنان می‌توانند در قالب  تخیلات، فعالیت‌ ها ، بازی های  مختلف مهارت  و توانایی خلاق را در خود ایجاد و آن را ارتقاء بخشند. پس این دوران طلایی و زیبای کودکی، یکی از مهمترین ، اثربخش‌ترین فعالیت‌ها برای پرورش و شکوفایی مهارت خلاق است.

کسانی که قوه تفکر خلاق خود را کنترل، پرورش ، فعال  و شکوفا نموده اند قطعا تفکر طراحی  در سطوح عالی دارند و می توانند آنرا به مراحل بالاتری ارتقاء دهند.

تفکر‌ طراحی چیست و چه کاربردی دارد؟

چگونه از قوه ی خلاقیت و  توانایی طراحی خود چگونه استفاده کنیم؟

چگونه آن ‌را تقویت کنیم؟

با داشتن این ویژگی چقدر در کار خود پیشرفت می کنیم؟

چگونه یاد می‌گیریم با داشتن این مهارت به طور کامل متکی بر احساسات و شهود است و یا  تکیه بر تجزیه و تحلیل و علم و منطق نیز تمرکز دارد؟ و یا از هر دو این جوانب استفاده می‌کند؟

یکی دیگر از اهداف به کارگیری تفکر طراحی، در اولویت قرار دادن مخاطب  و موضوعات شما است. به عبارتی ، تفکر طراحی با ایجاد تجربیات معنادار و خوشایند برای کاربر، کسب و کارها را بیشتر و بیشتر به اهدافشان نزدیک می‌کند.

 تفکر طراحی چیست؟

تفکر طراحی در اصطلاح ریشه در تحقیقات نایجل کراس در زمینه ی مطالعه ی نظری طراحان دارد. او شیوه  افکار مورد استفاده ی طراحان را منطقی متفاوت با دانشمندان علوم تجربی و عقلایی می داند.

به نظر وی دانشمندان علوم عقلایی و تجربی به ترتیب از استدلال  استقرایی و استدلال استنتاجی (Deduction) استفاده می کنند. این در حالی است که دانشمندان طراحی از چیزی که او آن را استدلال استنباطی (Abduction) می نامد استفاده می کنند. اما پیش زمینه ی فلسفی نظریات کراس بر نظریات چارلز سندرز پیرس مبتنی است.

پیرس بیان می کند:

استنتاج (Deduction)ثابت می کند که چیزی باید باشد؛

استقرا(Induction)  نشان می دهد که چیزی واقعاً کار می کند؛

استنباط (Abduction)چیزی را که ممکن است باشد، پیشنهاد می دهد.

این مهم نیست که شما در چه پست ویا سمتی هستید فقط باید بدانید که کار ، عمل و شغل شما بسیار حساست بالای در آن سیستم و مجموعه تان دارد پس باید با اتکا به قدرت های تخیل خود باوری ، اعتماد به نفس ، مطالعه و دانش خود را از ان موقعیت اجتماعی فراتر بدانید اگر یک روفتگر محترم خود را شهردار ، یک پرستار خود را یک فوق تخصص ، یک سرباز خود را فرمانده و… تصور نمایند و در این بین نیز تمامی صفات بد مانند کبر ، غرور، خود پسندی و… کنار گذارده شود چه اتفاقات زیبایی پدید می اید.

تفکر طراحی، توانایی فوق العاده جذاب و کاربردی است که مارک ها و برند های معتبر دنیا مثل اپل(Apple)، آمازون (amazon)، سامسونگ(samsung)، گوگل(Google) و…. برای استخدام  نیروی کارمندی خود به وجود این توانایی در افراد توجه ویژه ای می کنند زیرا استراتژی کار این شرکت ها به گونه است که تحت هدایت طراحی، مشتری را آگاهانه در اولویت قرار می دهند و به موفقیت چشمگیر دست یابند.

افرادی که تفکر طراحی  دارند میتوانند با این روش فرضیات را به ‌چالش کشید، مسائل و مشکلات پیش رو را مجدد تعریف نمایند و در حل آنها راه ها ، راهکارها و استراتژی هایی را پیشنهاد دهند که شاید با درک اولیه ، پیشنهاد هایی هوشمندانه را در مد نظر بگیرند .

تفکر طراحی، کمک می‌کند تا کاربران خود را علاقه‌مند کرده و با آنها از روی همدلی ارتباط برقرار کنیم. همچنین این تفکر طراحی، در روند حل مسئله کمک می‌کند تا چالش ،مشکلات، فرضیات و پیامدهای آن را زیر سؤال ببریم .  تفکر طراحی برای حل‌ مشکلات مبهم، گنگ، تعریف ‌نشده یا ناشناخته، بسیار مفید و کار آمد است بطور دقیق‌تر، با تعریف دوباره مشکل به‌ صورت انسان‌‌محورانه، خلق ایده‌ها در جلسات طوفان فکری و بکاربردن روش‌های اجرایی‌تر در نمونه‌سازی و آزمایش، مسائل را بطور مؤثر برطرف می‌کند.

تفکر طراحی همچنین، طراحی مداوم آزمایش، نمونه‌سازی اولیه، آزمایش و امتحا‌ن‌کردن مفاهیم و ایده‌ها را در بر دارد.

برای اولین بار انواع روش‌های تفکر طراحی، توسط فردی به اسم هربرت سیمون (Herbert Simon) که در سال ۱۹۶۹ برنده جایزه نوبل شده است؛ در کتاب علوم مصنوعی (The Sciences of the Artificial)، بیان شد .

مدل پنج مرحله‌ای که توسط مؤسسه طراحی هیسو و پلانتر استنفورد (Hasso-Plattner Institute of Design at Stanford)، طرح شده است. بدین شرح است.

روش ۵ مرحله ای تفکر طراحی و رشد خلاقیت:

• شنیدن نظریات و دیدگاه افراد

اولین مرحله از تفکر طراحی دریافت درک همدلانه و رسیدن به یک نتیجه با توجه به نظرات و دیدگاه های افراد گروه است. در واقع مرحله همدلی این فرصت را به افراد می دهد که با شنیدن چند نظر و پیشنهاد و خود را جای کاربرد قرار دادن و درک نیاز آن و دیدن مسئله از دیدگاه دیگران به بهترین نتیجه برسد. به این دلیل  مرحله همدلی برای داشتن یک تفکر طراحی عالی، حیاتی است.

• بررسی و تحلیل اطلاعات

در ادامه و مرحله دوم اطلاعاتی را که در مرحله همدلی جمع آوری کردید را کنار هم قرار داده و با بررسی و تحلیل آن اطلاعات، آن ها را در راستای حل مسائلی که تا الان درگیر آن بودید، چینش میکنید. به این مرحله ، مرحله تعریف مسئله میگویند.

• پیدا کردن الگو‌ فکری و گزینش اطلاعات

در مرحله سوم تفکر طراحی بعد از تحلیل و  تعریف مسئله و چینش و گزینش اطلاعات و دریافت الگوی فکری در راستای حل این مسائل افراد تیم کم کم شروع به ارائه ایده می کنند و اگر ایده ها کاربردی و مطابق با نیاز کاربرد و بهینه برای ان شرکت بود یادداشت وبه مرحله بعدی می رود .

• مدل سازی ایده

در مرحله چهارم نوبت به مدل سازی نمونه اولیه ایده می رسد.  نمونه اولیه ایده احتمالا کمی خطا و اشتباه دارد. مدل سازی نمونه اولیه ایده باعث می شود که افراد در قالب عمل ایده را  تست و بررسی کنند و اگر ایرادی وجود داشت بتوانند راحت آن را تغییر دهند.

• آزمایش و بررسی

این آخرین مرحله از ۵ مرحله تفکر طراحی است. ایده نهایی که یکی از بهترین راه حل های شناسایی و بررسی شده در مرحله مدل سازی اولیه بوده است مورد آزمایش قرار می گیرد و طراحان و ارزیابان با دقت زیاد به آزمایش می پردازند